Daha önce geriatrik hastalarda görülen birçok hastalığı başlıklar halinde sizlerle paylaşmıştım. Osteoartritis diğer bir deyimle eklem iltihabı özellikle 7 yaş üzeri kedilerde ırk ve cinsiyet gözetmeden eklem kıkırdağı ve altında uzanan kemik dokusunun dejenerasyonu ve yıkımı ile karakterize, yaşam standardını bozan bir hastalık durumudur. Hastalığın oluşumu ve ilerlemesindeki en büyük neden aşırı kilodur. Günümüzde Veteriner Hekimlik alanındaki gelişmeler nedeniyle hastalığın teşhisi ve tedavisi kolaylaştığı gibi tespitin artışı ile görülme sıklığı da eskiye göre daha artmış durumdadır. Bu gelişmeler ile günümüzde de kedilerde eklem hastalıklarının tedavisi de eskiye oranla daha başarılı sonuçlar vermektedir.
Hastalığın en önemli
bulguları yürüme bozukluğu, tutuk yürüyüş, yerinden kalkmak istememe, merdiven
ya da benzeri platformları çıkamama, her zaman olmasa da eklemlerde şişlik,
depresyon, sinirlilik, huy değişikliği, iştah azalması ve dokunulduğunda ya da
kucağa alındığında ağrı, yükseğe zıplamakta zorluk ya da hiç çıkamamadır.
Artitisin en sık gözlendiği eklemler kalça, diz, dirsek ve omuz eklemleri ile
omurgadır. Yaşam standardını oldukça bozan bu hastalık hali gittikçe
şiddetlenebildiği gibi dalgalanmalar göstererek zaman zaman azalıp artabilir.
Osteoartritis primer ya da sekonder kökenli olabilir. Primer osteoartritis
genelde direk olarak travma kökenlidir. Sekonder olan ise başka bir hastalığın
yansıması ya da yaşa bağlı olarak şekillenendir.
Yukarıdaki semptomlardan
bir ya da birkaçını kedinizde görüyorsanız mutlak suretle hemen Veteriner
Hekim’inize danışmanız gerekmektedir. Veteriner Hekimlik alanında hekimin en
büyük yardımcısı hasta sahipleridir. Bilinçli ve iyi gözlem yapan bir hasta
sahibi hekimin işini kolaylaştıracak ve tanı koymasına yardım edecektir.
Anemnez dediğimiz hastalığın hikayesi tanıda çok büyük öneme sahiptir. Bulgular
eşliğinde Veteriner Hekim’inizin yapacağı klinik muayene ile diğer ileri teşhis
yöntemleri daha verimli olarak kullanılacaktır. Osteoartritisin teşhisinde
klinik muayene sonrasında röntgen, kan tahlili ve gerekirse eklemlerin detaylı
MRI ile kesin tanı konulur. Tanıdan sonra osteoartritisin kökenine yönelik ya
da semptomları ortadan kaldıracak bir tedavi protokolü hazırlanır. Bilimsel
olarak sebepler tek ya da birden fazla olabileceğinden protokolde her hasta
için farklılık gösterir.
Osteoartritisin
tedavisinde ya da en azından olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için
insanlarda olduğu gibi hayvanlarda da steroid (kortikosteroidler) ve
non-steroid yangı gidericiler (naproksen, aspirin vb) kullanılır. Ancak
kedilerde ağrı gidericiler ve kortizonların kullanımında dikkatli olmak
gerekmektedir. Zira birçok ağrı kesici kedilerde toksik etkilere ve hatta ölüme
neden olmaktadır. Bu nedenlerden ötürü burada belirtmek isterim ki kedinizde
ağrı kesici ya da ateş düşürücü bir ilaç kullanmadan önce mutlak suretle
Veteriner Hekim’inize danışınız zira kulaktan dolma ve tavsiye üzerine
kullanılan ilaçlardan ötürü hemen her gün kötü sonuçlanan durumlarla
karşılaşmaktayız. Veteriner Hekimlikte her türün kullanabileceği ve tolere
edebileceği ilaçlar farklılık göstermektedir. Köpekler için rutin kullanılan
bir ilaç kediler için ölümcül olabilmektedir. Böyle üzücü bir durumla
karşılaşmamak için lütfen tavsiye ile ilaç kullanmayalım. Son yıllarda
kedilerde güvenle kullanılabilecek az sayıdaki yangı giderici ve ağrı kesiciler
(non-steroid-anti-inflamatuar) kolaylıkla temin edilebilmektedir. Bu ilaçlar
dışında osteoartritisin tedavisine yardımcı olması bakımından C vitamini,
glikozaminoglikan, kondroitin sülfat, omega 3 diete eklenerek ya da yalın
olarak kullanılabilmektedir. Beslenmede
önemli bir nokta da eğer kedinizi hazır gıda ile besliyorsanız aldığınız ürünün
ethoxyquin ve nitrat gibi koruyucu maddeler içermemesine dikkat edin zira bu
kimyasallar artritisin şiddetini artırır. Artitisin en önemli sebeplerinden
biri olan kilo sorunu da diet yolu ile çözülebilir. Bunun dışında sakin yapıya
sahip ve izin veren kedilerde alternatif ve etkili bir yöntem olan fizik tedavi
ve masaj da tedaviye yardımcı olarak kullanılabilir.
Dr.Aytaç Sedat Kaval
Veteriner Hekim/Cerrahi Uzmanı
*Tüm hakları tarafıma aittir izinsiz kopyalanamaz yayınlanamaz
Yorumlar
Yorum Gönder